Λέμε ΟΧΙ στο Bullying

Λέμε ΟΧΙ στο Bullying

Bullying. Μια λέξη που φέρει βαριά σημασία. Μια λέξη που όταν την ακούμε σχηματίζονται πολλές εικόνες βίας στο μυαλό μας. Ξυλοδαρμοί, άγαρμποι αστεϊσμοί, περιθωριοποίηση, στιγματισμός, ακόμα και αυτοκτονίες…Και όσο περνάει ο καιρός παίρνει κι άλλες μορφές. Η πιο σύγχρονη είναι αυτή του διαδικτυακού εκφοβισμού. Υβριστικά μηνύματα, εξευτελιστικές δημοσιεύσεις, εκβιασμοί για έκθεση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κ.ά.

Τι είναι λοιπόν το bullying;

Όταν κάτι που κάνει κάποιος σε πονά με οποιονδήποτε τρόπο, αυτό δεν είναι αστείο, ακόμα κι αν έτσι το παρουσιάζουν. Οι φίλοι μας δεν μας πονούν με κανέναν τρόπο. Αν τους ζητήσεις να σταματήσουν και δεν το κάνουν, τότε δεν είναι φίλοι σου.

Το bullying έχει γίνει ευρέως γνωστό στα ελληνικά ως σχολικός εκφοβισμός, όχι επειδή συμβαίνει μόνο στον χώρο του σχολείου, αλλά κυρίως γιατί αυτός ο όρος αντιστοιχεί στις συγκεκριμένες ηλικίες και για να διαχωρίζεται από άλλες περιπτώσεις εκφοβισμού που συναντάμε σε όλο το φάσμα των σχέσεών μας, στο σχολείο, στην εργασία, στις κοινωνικές συναναστροφές μας.

Ό,τι αποτελεί βία δεν είναι απαραίτητα και bullying. Ουσιαστικά για να χαρακτηριστεί μια συμπεριφορά bullying θα πρέπει να είναι επαναλαμβανόμενη, με τα ίδια πρόσωπα να εμπλέκονται και το πρόσωπο που δέχεται το bullying, το θύμα, να μην έχει την ίδια δύναμη με τον θύτη, το πρόσωπο που ασκεί τη βία. Τα πρόσωπα που έχουν ρόλο στο φαινόμενο είναι ο θύτης, οι παρατηρητές και το θύμα. Το θύμα είναι κατά κάποιο τρόπο διαφορετικό από τα υπόλοιπα παιδιά, πιο αδύναμο, πιο παχύ, άλλης εθνικότητας και για τον λόγο αυτό στοχοποιείται.

Εκεί που χρειάζεται να εστιάσουμε είναι στο πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί αυτό το φαινόμενο, κάτι το οποίο περιγράφεται με σαφήνεια στο βιβλίο μου «Λέμε ΟΧΙ στο Bullying» που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ιβίσκος.

Το βασικό είναι το κάθε παιδί να έχει συναίσθηση της αξίας και της μοναδικότητάς του, των δυνατοτήτων του και να πιστεύει στον εαυτό του. Όταν αυτά συμβαίνουν, τότε δεν αφήνει περιθώριο σε κανέναν να το πληγώσει. Θα ζητήσει βοήθεια εάν αντιμετωπίσει περιστατικό βίας εις βάρος του, θα μιλήσει γι’ αυτό, θα αντιδράσει με κάθε δυνατό τρόπο μέχρι να εξαλειφθεί το φαινόμενο. Σίγουρα, απαιτείται το παιδί να νιώθει άνετα και να εμπιστεύεται κάποιους ενήλικες, τους γονείς του, τους δασκάλους ή τους καθηγητές του, κάποιον θεία ή θείο, για να μπορέσουν να το ακούσουν χωρίς να το επικρίνουν και να το βοηθήσουν στο πώς να χειριστεί την κατάσταση.  Και κανείς δεν πρέπει να δείξει διάθεση να αγνοήσει ή «κουκουλώσει» τα γεγονότα.

Το φαινόμενο υπάρχει και μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με επικοινωνία και συνεργασία του θύματος, της οικογένειάς του, της οικογένειας ή του περιβάλλοντος του θύτη και των παρατηρητών. Ο θύτης είναι κι αυτός ένα παιδί που έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση και με τον εκφοβισμό νιώθει ότι κερδίζει πόντους στον περίγυρό του. Πιθανόν, επίσης, να ζει σε περιβάλλον που κυριαρχεί η βία. Οι παρατηρητές, τα παιδιά που απλώς παρακολουθούν ή και γελούν όταν είναι παρόντα σε περιστατικά βίας, ακόμα κι αν δεν είναι σύμφωνα με όσα γίνονται, δεν αντιδρούν, δεν ορθώνουν το ανάστημά τους, από φόβο μήπως βρεθούν στη θέση του θύματος ή επειδή θαυμάζουν τον θύτη. Πόσο λίγο εμπιστεύονται τις ικανότητές τους κι αυτά!

Μόνο εάν όλοι είναι ενημερωμένοι και πληροφορημένοι για το φαινόμενο και υπάρχει θέληση από όλες τις πλευρές να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο, μπορεί να εξαλειφθεί. Να είναι οι ενήλικες ανοικτοί να ασχοληθούν με τέτοια φαινόμενα, να μην θελήσουν να «κουκουλώσουν» όσα συμβαίνουν, γιατί π.χ. μπορεί να δυσφημιστεί το σχολείο τους, οι γονείς του θύματος να μην αμφισβητήσουν το παιδί τους αν τους μιλήσει, οι γονείς του θύτη να μην είναι αρνητικοί να δεχτούν ότι το παιδί τους μπορεί να είναι τόσο σκληρό ώστε να έχει βίαιη συμπεριφορά, να συνειδητοποιήσουν ότι χρειάζεται βοήθεια για να διώξει τους δαίμονες που το ταλαιπωρούν, οι γονείς των παρατηρητών να μάθουν στα παιδιά τους να πατάνε γερά στα πόδια τους και να εκφράζουν τις απόψεις τους.

Εάν όλοι οι προαναφερόμενοι ήταν συνειδητοποιημένοι και κινούνταν προς την ίδια κατεύθυνση τότε δεν θα υπήρχε πρόσφορο έδαφος για τέτοιες συμπεριφορές.

«Οι ενήλικες είναι οι μύστες, οι δάσκαλοι και τα πρότυπα για την αυτοεκτίμηση. Δεν μπορούμε όμως να διδάξουμε αυτό που δεν ξέρουμε… Πολλοί από μας τους γονείς υποφέρουμε από τον περιορισμένο μας αυτοσεβασμό, στον οποίο μας συνήθισαν, καθώς μεγαλώναμε. Ίσως αυτό να μας δυσκολέψει κάπως, όταν θα απαιτήσουμε από τον εαυτό μας να διδάξει κάτι που ποτέ δεν τον δίδαξαν. Το ευτύχημα είναι πως η αυτοεκτίμηση μπορεί να αναμορφωθεί σε οποιαδήποτε ηλικία…» Από το βιβλίο “Πλάθοντας Ανθρώπους” της Αμερικανίδας Virginia Satir, μιας από τις σημαντικότερες μορφές της οικογενειακής θεραπείας.

Συγγραφή: Βίκυ Κάουλα | Business Coach – Life Coach – Ψυχοθεραπευτής

Επιμέλεια: Η ομάδα του Teach n’ Treat