Υποστηρίζοντας τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες
Υποστηρίζοντας τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες
Κάποιες από τις σημαντικότερες δράσεις που έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία χρόνια στον χώρο της μουσικής, για την υποστήριξη των ατόμων με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.
Στις 3 και 4 Σεπτεμβρίου του 2022, η Μουσική Σχολή «Αλύπιος» διοργάνωσε μία Πανελλαδική Διημερίδα, στο Σεράφειο του Δήμου Αθηναίων, με τίτλο: «Η Παιδευτική-Θεραπευτική λειτουργία στην ατομική διδασκαλία των μουσικών οργάνων και της φωνής στα άτομα με αναπηρίες και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Ανταλλαγή παιδαγωγικών εμπειριών, θεραπευτικών προσεγγίσεων και καλών πρακτικών».
Συνέχεια, με ακόμη μεγαλύτερη επιτυχία της δράσης αυτής, αποτέλεσε το Πρώτο Διεθνές Τακτικό Συνέδριο για την καλλιτεχνική εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, με έμφαση στη μουσική και τις θεραπείες δια των τεχνών, με τίτλο: «Ο εκσυγχρονισμός των θεσμών, των υποδομών και της υποστηρικτικής τεχνολογίας για τη μουσική εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία στον 21ου αι. Η αναγκαιότητα ψήφισης ενός νέου νομοθετικού πλαισίου στην κατεύθυνση αυτή. Η ιδέα των ‘Σχολείων Ελεύθερης Μουσικής Πρόσβασης’».
Ο στενός πυρήνας των στελεχών που οργάνωσαν τις παραπάνω δράσεις ήταν παλαιοί γνώριμοι.
Η Ντόρα Ψαλτοπούλου ήταν λέκτορας από το 2011, στη μοναδική θέση που έχει επίσημα προκηρυχτεί στην Ελλάδα, για το γνωστικό αντικείμενο «Μουσικοθεραπεία στην Ειδική Αγωγή», στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Τ.Μ.Σ., Α.Π.Θ.) και όπου σήμερα είναι μόνιμη επίκουρη καθηγήτρια.
Ο δε Μιχαήλ Κεφάλας, καλλιτεχνικός διευθυντής της Μουσικής Σχολής «Αλύπιος», συναντήθηκε μαζί της για πρώτη φορά το 2009, με την ευκαιρία της Πανελλαδικής Πρωτοβουλίας Πρόσκλησης Ενδιαφέροντος για Δημιουργία Μουσικού Εκπαιδευτικού Ρεπερτορίου για Άτομα με Αναπηρία, η οποία στέφθηκε από επιτυχία και κατέληξε στο βιβλίο «36 παρτιτούρες για όλους».
Το βιβλίο «36 παρτιτούρες για όλους» είναι δίγλωσσο (ελληνικά-αγγλικά) και περιλαμβάνει εκπαιδευτικές παρτιτούρες για άτομα με αναπηρίες, αλλά και άτομα τυπικής ανάπτυξης, αναλυτικές προτάσεις διδασκαλίας, ένα δίσκο ακτίνας με τις ηχογραφήσεις των έργων και προτείνεται από το 2010 ως εγχειρίδιο του μαθήματος της Μουσικοθεραπείας στο Τ.Μ.Σ., Α.Π.Θ. από τη Ντόρα Ψαλτοπούλου.
Οφείλουμε να επισημάνουμε πως το έργο αυτό αποδείχτηκε στο πέρασμα των τελευταίων δεκατεσσάρων (14) ετών πρωτοποριακό για την εποχή του, κυρίως, διότι συντόνισε για πρώτη φορά Έλληνες συνθέτες με ειδικούς παιδαγωγούς και συνέβαλλε καθοριστικά στη γονιμοποίηση του έργου τους με ιδέες από τον χώρο της Μουσικής Ψυχολογίας, της Μουσικοθεραπείας και της Ανθρωπολογίας της Εκπαίδευσης.
Διαβάστε σχετικά Μουσικοθεραπεία – Οι θεραπευτικές ιδιότητες της Μουσικής
Δύο χρόνια αργότερα, το 2012, μια «προσαρμογή» του βιβλίου, σε συνεργασία με τον Φάρο Τυφλών Ελλάδος εκδόθηκε σε γραφή μπράιγ, καταλήγοντας στο έργο «20 παρτιτούρες Ελλήνων συνθετών σε γραφή μπράιγ». Το έργο αυτό αποτελεί οργανική συνέχεια του προηγούμενου βιβλίου και συνιστά αναμφισβήτητα τομή, μια και πρόκειται για την πρώτη ηλεκτρονική τύπωση και ανατύπωση βιβλίου με παρτιτούρες στη χώρα μας, αλλά και την πρώτη με έργα σύγχρονων Ελλήνων συνθετών σε γραφή για ανθρώπους με αναπηρία όρασης.
Διαδώσαμε τη γνώση και την τεχνογνωσία μας και συμπεριελήφθη τόσο σε συνεντεύξεις όσο και σε συλλογικούς τόμους και πρακτικά συνεδρίων, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ως τεκμηριωμένη επιστημονική πρόταση από τους αρμόδιους κοινωνικούς, επιστημονικούς και κρατικούς φορείς.
Συνεπώς, το πολυετές αυτόνομο και κοινό έργο της Πανεπιστημιακού Ντόρας Ψαλτοπούλου και του συνθέτη Μιχαήλ Κεφάλα συναντήθηκε με εκείνο της βραβευμένης μαέστρου, συνθέτιδος και καθηγήτριας πιάνου και μονωδίας Σταματίας Χωρεψιμά, η οποία, αφενός πρότεινε την κατάλληλη χρονική στιγμή υλοποίησης της Πανελλαδικής Διημερίδας (Σεράφειο, 3 & 4/9/2022) και του Πρώτου Διεθνούς Τακτικού Συνεδρίου (Σεράφειο, 9 & 10/9/2023) και, αφετέρου ονοματοδότησε τα Σχολεία Ελεύθερης Μουσικής Πρόσβασης («Σχολεία Ε.Μ.ΠΡΟΣ.»).
Δεν θα έπρεπε να παραλείψουμε να υπογραμμίσουμε ότι η Σταματία Χωρεψιμά έχει διακριθεί με Βραβείο από τη Μουσική Εταιρεία Βορείου Ελλάδος για τη συνεισφορά της στη χορωδιακή μουσική, με Βραβείο από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας για τη φιλανθρωπική της δράση και, προσφάτως, με το Βραβείο Παύλου Καρρέρ για το σύνολο του έργου της.
Πέρα από όσα, εν συντομία παρουσιάστηκαν παραπάνω αναφορικά με τις ερευνητικές, συνεδριακές, εκδοτικές και συναυλιακές πρωτοβουλίες, να σημειώσουμε τα παρακάτω:
- Ο κρίσιμος στόχος όλων των δράσεων είναι η ψήφιση του νομοσχεδίου που θα ρυθμίζει τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στην καλλιτεχνική εκπαίδευση, με έμφαση στη μουσική και τις θεραπείες δια των τεχνών. Μας απασχολούν τα χειροπιαστά εκείνα αποτελέσματα που θα ανακουφίζουν τα χρόνια προβλήματα των οικογενειών με ανάπηρα παιδιά και παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, όπως η ρύθμιση των όρων και των συνθηκών εξετάσεών τους, καθώς και η ίδρυση των Σχολείων Ε.Μ.ΠΡΟΣ.
- Σε λίγους μήνες πρόκειται να εκδοθεί το βιβλίο με τα επιλεγμένα κείμενα του Πρώτου Διεθνούς Τακτικού Συνεδρίου, το οποίο θα ταξιδέψει διαδικτυακά σε κάθε γωνιά του πλανήτη.
- η Μουσική Σχολή «Αλύπιος», σε συνεργασία με το ΤΜΣ., Α.Π.Θ. και άλλους επιστημονικούς, επαγγελματικούς, κοινωνικούς και αναπηρικούς φορείς, έχουν προγραμματίσει για το 2025 το Δεύτερο Διεθνές Τακτικό Συνέδριο, στο οποίο έχουν δηλώσει ήδη συμμετοχή αρκετές ξένες Πρεσβείες, καθώς και προσωπικότητες -παγκόσμιου βεληνεκούς- με πολύτιμη προσφορά στον χώρο της αναπηρίας.
Σύνταξη: Μιχάλης Κεφάλας – Μουσική Σχολή “Αλύπιος”
Επιμέλεια: Teach n’ Treat
